شاید برای شما هم پیش آمده باشد که بعد از یک اجابت مزاج سخت، احساس ناراحتی یا حتی خونریزی داشته باشید و ندانید که این نشانه‌ها مربوط به بواسیر داخلی است یا خارجی. بواسیر، یک بیماری رایج مقعدی است که بسیاری از افراد را درگیر می‌کند، اما تفاوت‌های آن در نوع داخلی و خارجی گاهی باعث سردرگمی بیماران می‌شود.
اینکه بواسیر داخلی بدون درد باشد یا بواسیر خارجی باعث تورم و ناراحتی شود، موضوعی است که تأثیر زیادی در انتخاب روش درمانی مناسب دارد. اما چطور بفهمیم که با کدام نوع بواسیر روبه‌رو هستیم؟ و بهترین راه درمان کدام است؟ در این مقاله، به‌صورت کاملاً ساده و روان، تفاوت‌های کلیدی بین بواسیر داخلی و خارجی را بررسی می‌کنیم تا شما بتوانید آگاهانه‌ترین تصمیم را برای درمان بگیرید. اگر شما هم به دنبال پاسخ‌های شفاف و دقیق هستید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
بواسیر داخلی چیست؟
بواسیر داخلی در واقع تورم و گشاد شدن رگ‌های خونی در داخل کانال مقعد است که معمولاً در بالای خط دندانه‌ای قرار دارد. این نوع بواسیر به دلیل موقعیت داخلی‌اش، اغلب بدون درد است و بسیاری از افراد ممکن است از وجود آن بی‌اطلاع باشند. علائم شایع آن شامل خونریزی بدون درد هنگام دفع مدفوع است که ممکن است به صورت لکه‌های خون روشن روی دستمال توالت یا در کاسه توالت مشاهده شود.
با پیشرفت بیماری، بواسیر داخلی می‌تواند به خارج از مقعد پرولاپس کند که در این صورت ممکن است درد و ناراحتی ایجاد شود. عوامل متعددی مانند یبوست مزمن، زور زدن بیش از حد هنگام دفع، نشستن طولانی‌مدت و رژیم غذایی کم‌فیبر می‌توانند در ایجاد بواسیر داخلی نقش داشته باشند. تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب می‌تواند از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کند.
به نقل از وبسایت healthline:
Internal hemorrhoids are a common condition caused by increased pressure in the lower rectum. Symptoms may include painless bleeding, itching, and discomfort.
هموروئید داخلی یک بیماری شایع است که در اثر افزایش فشار در قسمت تحتانی رکتوم ایجاد می شود. علائم ممکن است شامل خونریزی بدون درد، خارش و ناراحتی باشد.
بواسیر خارجی چیست؟
بواسیر خارجی زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی در زیر پوست اطراف مقعد متورم و ملتهب می‌شوند. این وضعیت می‌تواند منجر به درد، خارش و حتی خونریزی در هنگام دفع مدفوع شود. برخلاف بواسیر داخلی، بواسیر خارجی به دلیل موقعیتش، قابل مشاهده و لمس است و ممکن است به صورت توده‌های نرم یا سفت در اطراف مقعد ظاهر شود.
یکی از مشکلات شایع در بواسیر خارجی، تشکیل لخته خون در داخل آن است که به آن بواسیر ترومبوزه می‌گویند. این حالت می‌تواند باعث درد ناگهانی و شدید شود و نیاز به توجه پزشکی فوری دارد. عواملی مانند یبوست مزمن، زور زدن بیش از حد هنگام دفع، نشستن طولانی‌مدت و رژیم غذایی کم‌فیبر می‌توانند خطر ابتلا به بواسیر خارجی را افزایش دهند.
همچنین در وبسایت معتبر medicalnewstoday آمده است:
External hemorrhoids feel and look like small lumps just outside the anus. They can cause bleeding and itching.
بواسیر خارجی مانند توده های کوچکی در خارج از مقعد احساس می شود و به نظر می رسد. آنها می توانند باعث خونریزی و خارش شوند.
تفاوت‌های کلیدی بین بواسیر داخلی و خارجی
بواسیر داخلی و خارجی هر دو نوعی از گشاد شدن رگ‌های خونی در ناحیه مقعد هستند، اما محل قرارگیری، علائم و شدت ناراحتی ناشی از آنها متفاوت است. بواسیر داخلی در داخل کانال مقعد ایجاد می‌شود و معمولاً در مراحل اولیه هیچ درد یا ناراحتی محسوسی ایجاد نمی‌کند، زیرا این ناحیه فاقد اعصاب حساس به درد است. بااین‌حال، ممکن است فرد هنگام دفع مدفوع خونریزی مشاهده کند که یکی از اولین نشانه‌های این نوع بواسیر است. در موارد شدیدتر، بواسیر داخلی ممکن است از مقعد بیرون بزند (پرولاپس شود)، که در این صورت ممکن است دردناک و تحریک‌پذیر شود.
از سوی دیگر، بواسیر خارجی در زیر پوست اطراف مقعد شکل می‌گیرد و از همان ابتدا می‌تواند باعث درد، سوزش و خارش شدید شود. بر خلاف بواسیر داخلی، این نوع از بواسیر به‌وضوح قابل مشاهده است و در برخی موارد ممکن است در اثر تشکیل لخته خون، به بواسیر ترومبوزه تبدیل شود که درد شدیدی ایجاد می‌کند. همچنین، لمس کردن یا نشستن روی بواسیر خارجی می‌تواند تجربه‌ای ناراحت‌کننده باشد، درحالی‌که بواسیر داخلی تا زمانی که به مرحله پیشرفته نرسد، معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند.
در نهایت، اگرچه هر دو نوع بواسیر می‌توانند باعث ناراحتی و مشکلات جدی شوند، اما تفاوت اصلی آنها در محل تشکیل، میزان درد و نحوه بروز علائم است. شناخت این تفاوت‌ها می‌تواند به انتخاب روش درمانی مناسب‌تر کمک کند و از پیشرفت عارضه جلوگیری نماید.
علل و عوامل خطر مشترک بواسیر داخلی و خارجی
بواسیر داخلی و خارجی هر دو نتیجه فشار بیش‌ازحد روی رگ‌های ناحیه مقعد هستند. یبوست مزمن یکی از اصلی‌ترین دلایل این عارضه است، چراکه باعث می‌شود فرد هنگام دفع مدفوع فشار زیادی وارد کند. نشستن طولانی‌مدت، به‌ویژه روی سطوح سخت، نیز می‌تواند به تدریج جریان خون در رگ‌های مقعد را دچار مشکل کند و زمینه‌ساز ایجاد بواسیر شود. علاوه بر این، چاقی و کمبود فعالیت بدنی از دیگر عواملی هستند که فشار داخل شکم را افزایش داده و به دیواره‌های عروق آسیب می‌زنند.
در کنار این موارد، بارداری و زایمان طبیعی نیز می‌توانند یکی از دلایل ایجاد بواسیر باشند، زیرا افزایش فشار رحم بر روی رگ‌های لگن، به‌ویژه در ماه‌های آخر، احتمال تورم رگ‌های مقعدی را افزایش می‌دهد. رژیم غذایی کم‌فیبر که منجر به دفع سخت و نامنظم مدفوع می‌شود، عاملی دیگر در شکل‌گیری این مشکل است. در نهایت، بلند کردن اجسام سنگین به‌طور مداوم، مصرف کم آب و افزایش سن نیز از دیگر عواملی هستند که می‌توانند خطر ابتلا به بواسیر داخلی و خارجی را بیشتر کنند.
روش‌های پیشگیری و درمان
برای پیشگیری از بواسیر، مهم‌ترین نکته داشتن سبک زندگی سالم و فعال است. رژیم غذایی پر از فیبر، شامل میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، می‌تواند حرکات روده را منظم کند و از یبوست جلوگیری کند. مصرف مقدار کافی آب نیز تأثیر زیادی در نرم شدن مدفوع و کاهش فشار هنگام دفع دارد. علاوه بر این، اجتناب از نشستن طولانی‌مدت، به‌خصوص روی سطوح سخت، و داشتن فعالیت بدنی منظم به کاهش فشار روی عروق ناحیه مقعد کمک می‌کند. رعایت بهداشت فردی، به‌ویژه تمیز نگه داشتن ناحیه مقعد پس از دفع، نیز نقش مهمی در جلوگیری از التهاب و تحریک این ناحیه دارد.
اما اگر این بیماری ایجاد شد، روش‌های درمان بواسیر باید مورد استفاده قرار بگیرد. در مراحل اولیه، استفاده از پمادها و شیاف‌های مخصوص به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند. نشستن در حمام آب گرم چند بار در روز نیز می‌تواند احساس ناراحتی را کاهش دهد. در موارد شدیدتر، پزشکان از درمان‌های پزشکی مانند لیزر، اسکلروتراپی و جراحی برای از بین بردن توده‌های بواسیری استفاده می‌کنند. انتخاب روش درمان بستگی به شدت بیماری دارد، اما نکته مهم این است که نباید علائم را نادیده گرفت، زیرا بی‌توجهی به آنها می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تر شود.
سوالات متداول
- چگونه می‌توان تفاوت بواسیر داخلی و خارجی را تشخیص داد؟
بواسیر داخلی معمولاً بدون درد و تنها با خونریزی همراه است، در حالی که بواسیر خارجی همراه با درد و برآمدگی در اطراف مقعد دیده می‌شود. - آیا بواسیر خارجی خطرناک‌تر از بواسیر داخلی است؟
خطرناک‌تر نیست، اما به دلیل درد و ناراحتی بیشتر، زودتر تشخیص داده می‌شود و نیاز به مداخله درمانی سریع‌تری دارد. - آیا بواسیر داخلی می‌تواند به بواسیر خارجی تبدیل شود؟
خیر، اما ممکن است بواسیر داخلی پرولاپس شده و از مقعد خارج شود که نیاز به درمان دارد. - آیا بواسیر داخلی خودبه‌خود درمان می‌شود؟
در مراحل اولیه ممکن است با تغییر سبک زندگی بهبود یابد، اما در مراحل پیشرفته‌تر نیاز به درمان‌های پزشکی دارد. - آیا بواسیر خارجی باعث سرطان می‌شود؟
خیر، اما اگر علائم مشکوکی مانند خونریزی مداوم یا تغییر در عادات روده‌ای دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. - بهترین روش درمانی برای بواسیر خارجی چیست؟
بستگی به شدت آن دارد، اما معمولاً از روش‌های دارویی، لیزر یا جراحی برای درمان استفاده می‌شود. - آیا می‌توان از بواسیر پیشگیری کرد؟
بله، با داشتن رژیم غذایی پرفیبر، نوشیدن آب کافی، ورزش منظم و اجتناب از نشستن طولانی‌مدت می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد.
جمع‌بندی
شناخت تفاوت‌های بواسیر داخلی و خارجی می‌تواند به شما کمک کند که در صورت مشاهده علائم، سریع‌تر اقدام به درمان کنید. هر دو نوع بواسیر به دلیل فشار بیش‌ازحد بر روی رگ‌های مقعدی ایجاد می‌شوند، اما در شدت علائم و نحوه درمان تفاوت دارند. با رعایت سبک زندگی سالم، می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد و در صورت ابتلا، با مراجعه به پزشک بهترین روش درمانی را انتخاب نمود. اگر با هر نوع بواسیر مواجه هستید، تعلل نکنید و برای درمان اقدام کنید تا از عوارض شدیدتر جلوگیری شود.
